به گزارش مداربسته به نقل از معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، قلب انسان طی ۷۰ سال حدود ۲.۵ میلیون بار می تپد. گاهی طی دوره های انقباض و استراحت، عضله قلب نمی تواند این فشار و كشش بیش از اندازه را تحمل كند و صدمه می بیند.
اگر سلول های ماهیچه قلبی (كاردیومیوسیت) بتوانند به وسیله سلول های مشتق از خود بدن ترمیم شوند، فرایند بهبودی بیماران افزایش می یابد. اما تولید سلول های قلبی نیازمند فرایند دقیقی است كه برای هر فرد باید به صورت اختصاصی و تخصصی انجام پذیرد.
در مطالعه ای جدید محققان در دانشگاه میشیگان به سرپرستی دانشمند ایرانی، دكتر پریسا پور شهید سعیدآبادی نشان داده اند كه چگونه كاردیومیوسیت های رشد یافته در محیط مشابه محیط قلبی سریع تر بالغ می شوند. عملكرد قلبی را بهبود می بخشند و در نتیجه احتمال رد پیوندشان به وسیله بدن بیمار هم به حداقل می رسد. آن ها از سلول های بنیادی پرتوان القایی كه پتانسیل تمایزی بسیار بالایی دارند برای تولید این كاردیومیوسیت ها بهره برده اند.
امروز فرآیند كشت كاردیومیوسیت ها معمولاً در مجموعه های دو بعدی (ظروف كشت آزمایشگاهی) صورت می گیرد، ولی نكته ای كه وجود دارد اهمیت بالای محیط رشد سلول ها در تكوین سلول ها است. ازاین رو شبیه سازی محیط واقعی قلب كه در آن فشار یا نیروهای تخصصی به كاردیومیوسیت ها وارد می شود، می تواند منجر به افزایش تولید كاردیومیوسیت های بالغ شود. باید توجه داشت كه یكی از محدودیت های اصلی در سلول درمانی قلب، عدم تولید سلول های بالغ و كاملاً دارای عملكرد است.
در این مطالعه محققان ساختارهای سه بعدی را به صورت قالب طراحی نموده اند كه محیط رشد سلول های قلبی درون بدن را شبیه سازی می كند. خصوصیت های بیومكانیكی این بستر از نظر خصوصیت هایی مانند فشار یا استقامت كاملاً شبیه محیط قلبی است. تركیب سیگنال های بیوشیمیایی و بیومكانیكی منجر به تقویت تمایز و بلوغ كاردیومیوسیت ها می گردد.
طراحی این بستر در مقیاس های میكرو و كمتر از میكرو صورت گرفت، استفاده از این ساختار در ساخت بستر منجر به تغییراتی در اسكلت سلولی و شكل هسته سلول ها شد كه روی بیان ژن های مرتبط هم تأثیر گذاشت. این ساختار به خوبی شرایط را برای تولید كاردیومیوسیت های بالغ هموار كرد. از آن جایی كه كاردیومیوسیت های قلبی دارای ارتباطات الكتریكی با یكدیگر هستند، گام بعدی مطالعه تولید تحریك الكتریكی بین سلول ها روی ساختار خواهد بود.
دكتر پور شهید سعید آبادی و همكارانش امیدوارند كه با تولید كاردیومیوسیت های بالغ و دارای عملكرد، بتوانند گام مهمی در جهت سلول درمانی های موفق با هدف درمان قلب های صدمه دیده بردارند. در همین راستا ستاد توسعه فناوری های سلول های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به منظور رشد هرچه بیشتر سلول های بنیادی و پزشكی بازساختی در ایران فعالیت دارد.