پیشرفت علم و فناوری رهاورد انقلاب اسلامی در نصف جهان
ایرنا- تحولات عظیم آموزش عالی و فناوری یکی از با اهمیت ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است که این بخش در استان اصفهان با رشد کمی و کیفی شایان توجهی همراه بوده است بطوریکه حالا در رتبه دوم کشوری قرار دارد.
به گزارش مداربسته به نقل از ایرنا، انقلاب اسلامی ایران مهم ترین پدیده سیاسی و اجتماعی قرن بیستم بشمار می آید و امروزه با گذشت چهار دهه از عمر آن، نتایج و دستاوردهای انقلاب در بخش های مختلف بیش از پیش نمایان شده است.
کشور ایران بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در همه زمینه ها رشد و توسعه پیدا کرد و در بخش آموزش عالی و علم و فناوری نیز شاهد پیشرفت قابل توجهی هستیم بطوریکه امروز آموزش عالی و دانشگاه ها در همه نقاط کشور توسعه یافته است و واحدهای فناور و شرکت های دانش بنیان نقش به سزایی در اقتصاد کشور ایفا می کنند.
کشورمان در زمان حاضر رتبه پانزدهم تولید علم و رتبه چهارم نانوتکنولوژی در دنیا را دارد؛ حدود سه میلیون دانشجو در بیش از ۲ هزار دانشگاه و موسسه آموزش عالی تحصیل می کنند و حدود پنج هزار واحد فناور و شرکت دانش بنیان در کشور فعال است.
درحالی که در زمان انقلاب اسلامی دانشگاه های معدودی در کشور فعالیت داشت که بیشتر آنها در مراکز استانها مستقر بودند اما در ۴۲ سال قبل با گسترش آموزش عالی تعداد زیادی دانشگاه به وجود آمد و درصد قابل توجهی از جمعیت کشور موفق به گذراندن دوره های تحصیلات دانشگاهی شدند.
دانشگاه های کشورمان در ۲ دهه بعد از انقلاب اسلامی بیشتر به تربیت نیروی انسانی و متخصص پرداختند و از اواسط دهه ۸۰ بود که پژوهش نیز در اولویت برنامه های آنها قرار گرفت و کشورمان رشد قابل توجهی در این حوزه داشت تا جایی که با شکل گیری مراکز رشد و شرکت های داش بنیان نیز زمینه مناسبی جهت استفاده از ظرفیت دانش آموختگان دانشگاهی برای پیشرفت کشور برقرار شد.
به گفته وزیر علوم، تحقیقات و فناوری، بعد از پیروزی انقلاب کشورمان نیاز مبرم به نیروی انسانی تحصیلکرده در خیلی از بخش ها مانند صنعت، پزشکی و نظامی داشت که در کمتر از ۲ دهه با توسعه دانشگاه ها و رشد اعضای هیات علمی این مهم تامین شد.
منصور غلامی با تکیه بر اینکه امروز موجب افتخار است که بیشتر مدیران، کارشناسان و پژوهشگران، تربیت یافته دانشگاه های خودمان هستند، اظهار داشت: نیروی انسانی سرمایه اصلی کشور است و این دستاورد کمی نیست.
غلامی با اشاره به اینکه در ۴۲ سال قبل به سمت بهبودی توانمندی های آموزشی و افزایش ظرفیت ها و اثرگذاری های دانشگاه ها حرکت کردیم، تصریح کرد: دانشگاه ها از دهه دوم بعد از انقلاب حرکت جدی به سمت پژوهش داشتند که بیشتر با دوره های تحصیلات تکمیلی شکل گرفت.
وزیر علوم اشاره کرد: اگر حالا در جایگاه پانزدهم رشد و تولید علم هستیم نتیجه کار جدی، قوی و جهادی مراکز علمی و پژوهشی و دانشگاه هاست.
وی افزود: این جایگاه در مقایسه با خیلی از کشورهای دیگر که توانمندی های مالی گسترده تری داشتند و همین طور با وجود محدویت های ناشی از جنگ تحمیلی و تحریم ها و در یک رقابت نابرابر برای کشورمان حاصل شد.
وزیر علوم ضمن اشاره به اینکه در دهه سوم بعد از انقلاب دانشگاه ها به سمت تبدیل علم و دانش به ثروت و فناوری حرکت کردند، عنوان کرد: در این دوران مراکز رشد در دانشگاه ها شکل گرفت و سپس به سمت پارک های علم و فناوری رفتیم بطوریکه امروز ۱۹۵ مرکز رشد و ۴۵ پارک علم و فناوری در کشور داریم.
کارشناسان نیز تاکید دارند که دستیابی کشورمان به تکنولوژی های جدید در زمینه های مختلف مانند تجهیزات پزشکی، دارویی، دفاعی و هوا و فضا، از شاخص ترین دستاوردهای انقلاب اسلامی در بخش علم و فناوری است و نشان از اقتدار نظام جمهوری اسلامی ایران دارد.
جایگاه دوم اصفهان در علم و فناوری
اصفهان یکی از قطب های علم و فناوری کشور بشمار می آید و در دوران انقلاب اسلامی، طرح ها و برنامه های بسیاری در این خطه برای بسط آموزش عالی و واحدهای فناور و دانش بنیان شکل گرفت بطوریکه امروزه با ۲۱۵ دانشگاه و مرکز علمی و پژوهشی و تنها شهرک علمی و تحقیقاتی کشور، رتبه دوم استانی را در این بخش دارد.
نگاهی به تاریخ گذشته و برخی روایت ها نشان میدهد که در زمان پیروزی انقلاب اسلامی در اصفهان به تعداد کمتر از انگشتان دست دانشگاه و موسسه آموزش عالی فعال بود و کمتر از پنج هزار دانشجو در آنها مشغول تحصیل بودند اما امروز تعداد دانشگاه ها و موسسه های آموزش عالی این استان به نزدیک ۲۰۰ واحد با حدود ۲۰۰ هزار دانشجو رسیده است.
در زمان حاضر نسبت جمعیتی دانشجویان دختر و پسر در دانشگاه های اصفهان برابر است و از کل دانشجویان حدود ۱۴ درصد در مقطع کاردانی، ۶۰ درصد کارشناسی، ۱۸ درصد کارشناسی ارشد و هشت درصد در مقطع دکترا و در رشته های مختلف پزشکی، علوم انسانی، هنر، فنی و مهندسی، علوم پایه، کشاورزی و دامپزشکی تحصیل می کنند.
بیشترین تعداد دانشجویان در استان در شهرستان های اصفهان، نجف آباد و کاشان تحصیل می کنند و تعداد دانش آموختگان دانشگاهی از حدود ۲۰ هزار نفر در سال در دهه ۸۰ به نزدیک ۵۰ هزار نفر در سال در دهه ۹۰ افزایش یافته است.
به گفته دبیر هیات نظارت و ارزیابی آموزش عالی اصفهان، در زمان حاضر ۲۱۵ دانشگاه و مرکز آموزش عالی و پژوهشی در استان فعال است که شامل ۹ دانشگاه دولتی، ۴۲ دانشگاه و مرکز پیام نور، ۱۰ مرکز فنی حرفه ای، پنج مرکز فرهنگیان، ۲۷ مرکز و واحد دانشگاه آزاد اسلامی، ۳۲ مرکز علمی، ۲۶ مرکز غیرانتفاعی، ۹ مرکز آموزش عالی آزاد دوره های کوتاه مدت و ۵۵ مرکز پژوهشی است.
سیدحمیدرضا شاوران با اشاره به اینکه از این نظر در رده دوم استان های کشور بعد از تهران قرار داریم، اضافه کرد: این استان در مجموع حدود ۲۰۰ هزار دانشجو و هفت هزار و ۲۰۲ عضو هیات علمی دارد که از این نظر نیز در جایگاه دوم کشور است.
وی تعداد اعضای هیات علمی دانشگاه های دولتی استان اصفهان را ۲ هزار و ۱۴۱ نفر و دانشجویان را ۳۸ هزار و ۶۳۲ نفر اعلام و افزود: تعداد اعضای هیات علمی و استادان در دانشگاه فرهنگیان ۴۵ نفر، علمی کاربردی یکهزار و ۴۵۰ مُدرس، پیام نور ۳۰۱ نفر، فنی و حرفه ای ۴۱ نفر، آزاد یک هزار و ۵۸۱ نفر و غیرانتفاعی یک هزار و ۷۳۳ نفر است.
به گفته شاوران، تعداد دانشجویان دانشگاه های فرهنگیان استان اصفهان چهار هزار و ۱۷۱ نفر، علمی کاربردی ۱۲ هزار نفر، پیام نور ۳۱ هزار و ۷۰۰ نفر، فنی و حرفه ای ۱۲ هزار نفر، آزاد ۷۱ هزار و ۷۰۰ و غیرانتفاعی ۲۷ هزار نفر است.
اصفهان، پیشرو در راه اندازی مراکز رشد واحدهای فناور
شکل گیری شرکت های دانش بنیان و فناور از دهه ۸۰ در کشورمان و در استان اصفهان کلید خورد و امروز برمبنای آخرین آمار بیش از ۹ هزار شرکت فناور و دانش بنیان در سراسر کشور فعال است که پنج هزار و ۲۰۰ واحد از میان آنها به طور رسمی به عنوان شرکت دانش بنیان ثبت شدند.
اصفهان بعنوان استان پیشرو در راه اندازی مراکز رشد و پارک های علم و فناوری که اولین زمینه های رسمی شکل گیری شرکت های دانش بنیان را به وجود آورد حدود ۱۰ درصد از واحدهای فناور و دانش بنیان کشور را در خود دارد و دومین استان کشور در این حوزه است.
شهرک علمی و تحقیقاتی اصفهان بعنوان اولین سازمان موسس مراکز رشد و پارک های علم و فناوری در کشور با هدف پشتیبانی از ایجاد و توسعه شرکت های دانش بنیان و تولید ثروت از علم به راه افتاده است.
این شهرک فعالیت اجرائی خودرا از سال ۱۳۸۰ بطور جدی با راه اندازی اولین مرکز رشد در کشور و با هدف حمایت و هدایت شرکت های کوچک و نوپا دانش بنیانی که ایده های نوآورانه و فناورانه داشتند، شروع کرد و بعنوان حلقه ی واسط میان دولت، صنعت و دانشگاه به توسعه اقتصاد مبتنی بر دانش و تبدیل علم به ثروت در کشور ایفای نقش کرده است.
این شهرک با حدود ۶۰۰ واحد فناور و شرکت دانش بنیان دارای سه پارک علم و فناوری، هشت مرکز رشد فناوری، پنج مرکز نوآوری و شکوفایی و مرکز علم و فناوری کودکان و نوجوانان در ۵۲۰ هکتار است و راه اندازی پارک علم و فناوری سلامت و تجهیزات پزشکی با مشارکت بخش خصوصی را در دستور کار دارد.
بحث واحدهای فناور و شرکت های دانش بنیان که از دهه ۸۰ در کشورمان عنوان شد در دولت یازدهم و دوازدهم مورد حمایت و توجه ویژه ای قرار گرفت و شمار شرکت های دانش بنیان و فناور اصفهان از شروع دولت یازدهم تا حالا بیش از ۸۰ درصد افزایش یافت و به نزدیکی ۶۰۰ واحد رسیده است.
شرکت های دانش بنیان (Knowledge enterprise)، موسسه های خصوصی یا تعاونی هستند که بمنظور افزایش علم و ثروت، توسعه اقتصادی بر پایه دانش و تحقق اهداف علمی و اقتصادی در امتداد گسترش اختراع و نوآوری و در نهایت تجاری سازی نتایج تحقیق و توسعه در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان تشکیل می شود؛ شرکت های فناور و دانش بنیان نقش مهمی در رشد اقتصاد غیر نفتی، ایجاد اشتغال برای دانش آموختگان دانشگاهی و پیشرفت هر کشوری ایفا می کنند.
بیش از هفت هزار دانش آموخته دانشگاهی در این شرکتها مشغول کار هستند و گردش مالی آنها حدود ۲۰ هزار میلیارد ریال در سال است.
دستاوردهای بزرگ پژوهشی در اصفهان
علاوه بر مراکز دانشگاهی و آموزش عالی، مراکز رشد و پارک های علم و فناوری، در چهار دهه اخیر پژوهشگاه ها و پژوهشکده های بسیاری در بخش های مختلف در این استان به وجود آمد که دستاوردهای قابل توجهی به همراه داشتند و تعدادی از آنها شهرت جهانی و منحصر بفرد پیدا کرد.
از جمله این مراکز می توان به پژوهشکده زیست فناوری رویان در اصفهان اشاره نمود که طرح های تحقیقاتی آن به ویژه شبیه سازی حیوانات از اقدامات پژوهشی منحصر بفرد در کشور و منطقه بود و ایران به معدود کشورهای دست یافته به تکنولوژی های جدید تولید مثل پیوست.
شبیه سازی حیوانات همچون گوسفند و بز در این پژوهشکده کاربردهای خیلی از جمله در تولید داروهای خاص و ارتقای صنعت دامپروری دارد.
سایر پژوهشگاه ها و پژوهشکده های اصفهان نیز در زمینه های مختلف مانند تجهیزات پزشکی، سلامت، دفاعی، نانو فناوری، محصولات شیمیایی و فناوری اطلاعات و ارتباطات دستاوردهای شایان توجهی داشتند.
از طرفی جایگاه علمی و دستاوردهای پژوهشی و فناوری مراکز علمی و پژوهشی اصفهان آنها را در جایگاه مناسب بین المللی قرار داده است بطوریکه علاوه بر ارتباطات گسترده بین المللی، در رتبه بندی های جهانی جایگاه های برتری را کسب کرده اند.
گسترش آموزش عالی در استان اصفهان
به گفته استاندار اسبق اصفهان که در زمان پیروزی انقلاب اسلامی دانشجوی دانشگاه اصفهان بود، در سال ۵۷ سه دانشگاه در اصفهان وجود داشت که شامل اصفهان، صنعتی اصفهان و کار بود هرچند دانشگاه صنعتی اصفهان بتازگی شکل گرفته بود.
سید محمود حسینی در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه در دانشگاه اصفهان رشته های پزشکی، علوم پایه، اقتصاد و علوم انسانی ارائه می شود، اضافه کرد: با تاسیس دانشگاه صنعتی اصفهان رشته های فنی و مهندسی در این خطه ارائه شد.
وی ضمن اشاره به اینکه در آن زمان انستیتو فنی و حرفه ای در اصفهان فعال بود که بعد از انقلاب به دانشگاه فنی حرفه ای شهید مهاجر تغییر یافت، تصریح کرد: دانشگاه کار نیز که در آن زمان برای تحصیل شاغلان به وجود آمده بود حالا به دانشگاه پیام نور تغییر یافته است.
به گفته وی مجموع دانشجویان این مراکز در آن برهه از زمان به پنج هزار نفر نمی رسید و بیشتر دانشجویان در دانشگاه اصفهان تحصیل می کردند.
حسینی با تکیه بر اینکه بعد از انقلاب اسلامی، دانشگاه ها، رشد کمی بسیاری یافتند و در بیشتر شهرستان ها و نقاط دور و نزدیک استان ایجاد شدند، اشاره کرد: اصفهان در سند چشم انداز توسعه ۲۰ ساله بعنوان قطب علم و فناوری کشور تعریف شد.
استاندار اسبق اصفهان ضمن اشاره به اینکه اصفهان توسعه خیلی از نظر آموزش عالی و فناوری در چهار دهه گذشته داشت، افزود: یکی از نقاط روشن و شاخص در تاریخ علم و فناوری استان در چهار دهه گذشته، راه اندازی پارک علم و فناوری و تعریف منطقه ویژه (کریدور) علم و فناوری بود که اصفهان در این حوزه در کشور پیشتاز است.
حسینی با تکیه بر اینکه وجود صنایع و ظرفیت های مختلف در استان، زمینه مناسبی برای توسعه هرچه بیشتر بخش علم و فناوری به وجود آورده است، تصریح کرد: کریدور علم و فناوری اصفهان با استفاده و بررسی تجربه کشورهای مختلف همچون مالزی و چین تعریف و پیشنهاد شد.
وی، پیوند و برقراری ارتباط صنعت با دانشگاه را یکی از با اهمیت ترین دستاوردهای سالهای اخیر خواند و اشاره کرد: حرکت های خوبی در این حوزه شروع شده اما لازم است برای رفع نیازهای کشور این کار با مدیریت و برنامه ریزی هرچه بهتر پیش رود.
به گفته وی این ارتباط در زمینه هایی مانند کشاورزی، آلودگی هوا، تکنولوژی های جدید، مدیریت آب، محیط زیست و تغییر اقلیم به وجود آمده و به رفع مشکلات و چالش های استان کمک بسیاری می کند.
حسینی ضمن اشاره به اینکه دانشگاه های کشورمان در زمینه تولید علم و انتشار مقاله های بین المللی عملکرد بسیار خوبی بعد از انقلاب اسلامی داشتند، اشاره کرد: لازم است این دانش به محصول و فناوری منتهی شود تا مسیر توسعه کشور را طی نماییم.
وی با اشاره به اینکه بخش پژوهش نیز در سالهای گذشته به سمت کاربردی کردن تحقیقات حرکت کرد و دستاوردهای بسیار خوبی در بخش های مختلف مانند صنایع دفاعی داشتیم و نیازهای کشورمان در این بخش برطرف شد، اظهار داشت: توسعه تحصیلات تکمیلی از دستاوردهای باارزش آموزش عالی بعد از انقلاب اسلامی است بطوریکه امروز در بیشتر رشته ها دارای دانشجویان تحصیلات تکمیلی هستیم.
حمایت و تشویق آموزش عالی
استاندار اسبق اصفهان یکی از نقاط قوت جمهوری اسلامی ایران را حمایت و تشویق آموزش عمومی و عالی عنوان و افزود: در چهار دهه گذشته آموزش عمومی در مدارس و آموزش عالی در دانشگاه ها توسعه بسیاری یافت و از تحصیل دختران نیز حمایت بسیاری شد.
حسینی با تکیه بر اینکه تحصیل دختران با دوران پیش از انقلاب اسلامی، قابل قیاس نیست، تصریح کرد: امروز بیشتر دانشجویان ورودی به دانشگاه ها، دختران هستند و خانواده ها از این مساله حمایت می کنند.
وی با اشاره به اینکه گسترش آموزش عمومی و عالی برای همه افراد جامعه فارغ از سن یا جنس آنها، یکی از فاکتورهای اصلی توسعه نیروی انسانی است، اشاره کرد: ایران در این حوزه بعد از انقلاب اسلامی به جایگاه بسیار خوبی رسید و امروزه در منطقه رتبه بالایی دارد.
حسینی ضمن اشاره به اینکه در سالهای اخیر قوانین خوبی نیز برای پشتیبانی از شرکت های فناور و دانش بنیان و پارک های علم و فناوری در کشور وضع شد، عنوان کرد: اصفهان در بخش فناوری و توسعه کارهای دانش بنیان و زیست پذیر وضعیت خوبی دارد.
خودباوری علمی از بزرگترین دستاوردها
معاون هماهنگی امور اقتصادی استانداری اصفهان خودباوری علمی را یکی از بزرگترین دستاوردهای انقلاب اسلامی خواند و اظهار داشت: در اوائل انقلاب هنوز دانشگاه های کشورمان به موضوع تحصیلات تکمیلی ورود پیدا نکرده بودند و حتی تحقق آن دشوار تلقی می شد اما امروزه با خودباوری علمی که حاصل شده است نیروهای انسانی بسیاری در مقاطع تحصیلی مختلف از دانشگاه های کشورمان دانش آموخته شدند.
سید حسن قاضی عسگر در گفت و گو با ایرنا با اشاره به اینکه کارهای ارزشمندی در چهار دهه گذشته در بخش علم و فناوری کشور انجام شد که تعدادی از آنها در دنیا سرآمد است، اضافه کرد: موشک هایی که امروز برای دفاع از کشورمان در اختیار داریم به پشتوانه علمی جوانان تولید شده است.
وی با اشاره به اینکه با وجود تحریم های ظالمانه، در خیلی از عرصه ها مانند صنایع دفاعی به پشتوانه دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان پیشرفت کردیم، اضافه کرد: این پیشرفت ها در بخش هایی مانند توسعه راه و زیرساخت ها به خوبی قابل رصد است برای اینکه آنها توسط مستشاران خارجی انجام می شد اما امروز مردم کشورمان آنها را اجرا می کنند.
معاون استاندار اصفهان به پیشرفت های پزشکی نیز اشاره و تصریح کرد: مقابله با ویروس کرونا که از اسفند پارینه در کشورمان شیوع یافت نشان داد که زیرساخت ها و توان بهداشت و درمان کشورمان قوی است.
قاضی عسگر به پیشرفت های علمی و فناوری در بخش کشاورزی اشاره نمود و اظهار داشت: امروز می توانیم ادعا نماییم که صاحب فناوری گلخانه های خود پایدار هستیم که بعنوان طرح پیشران در منطقه ویژه علم و فناوری اصفهان در دست اجراست.
رییس دانشگاه اصفهان نیز با تکیه بر اینکه پیشرفت های علم و فناوری کشورمان بعد از انقلاب اسلامی بسیار روشن و شفاف است، اضافه کرد: کارهای دانشگاهی در سالهای گذشته به سمت فناوری و نوآوری حرکت کرد و علاوه بر توسعه کمی در تعداد استادان و دانشجو به رشد کیفی نیز دست یافتیم.
هوشنگ طالبی با اشاره به اینکه تولید علم در کشورمان در ۲ دهه گذشته به شدت رشد یافته است، تصریح کرد: جایگاه پانزدهم ایران از نظر تولید علم واقعیت ها را نشان میدهد که چه تحولاتی در کشورمان به وجود آمده است.
وی با تکیه بر اینکه خیلی از پیشرفت های علم و فناوری، برای کشورها قدرت به وجود آورده و جهان روی آن حساب باز می کند، اضافه کرد: ایران نیز در زمینه هایی مانند دفاعی و هسته ای به این پیشرفت رسیده است که بخش مهمی از آن به کارهای علمی و پژوهشی و سهم و نقشی که دانشگاه در توسعه علوم دارند، برمی گردد.
طالبی با اشاره به اینکه بعد از انقلاب اسلامی، اعتماد مردم به دانشگاه ها نیز افزایش بسیاری یافت، عنوان کرد: پیش از انقلاب کمتر از ۱۰ درصد دانشجویان دختر بودند اما امروزه بیش از ۵۰ درصد دانشجویان دختر هستند که سرمایه بزرگی برای کشور بشمار می آید.
استان اصفهان ۲۴ شهرستان و افزون بر پنج میلیون نفر جمعیت دارد.
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب