در آرزوی یك سیب
ماجرای تب آیفونیسم در ایران!
مداربسته: «به غیر از آیفون با گوشی دیگه ای نمی تونم کار کنم»، «از وقتی یادمه آیفون دستم بوده، الان دیگه نمیشه مدل دیگه ای دستم بگیرم»، «اصلا وقتی با آیفون وارد یک جمع میشی، نگاه آدم ها بهت فرق می کنه» و... تعدادی از جملاتی هستند که امکان دارد از طرفداران گوشی آیفون بشنوید؛ کسانی که حتی با وجود ریجستر نشدن آیفون های ۱۴ و بالاتر که موجب می شود ساده ترین امکان یک تلفن همراه یعنی «تماس تلفنی» در آن وجود نداشته باشد، بازهم خواهان مدلهای جدید برند اپل باشند.
به گزارش مداربسته به نقل از ایسنا، آیفون ۱۶ از سری محصولات شرکت اپل، روز نهم سپتامبر یعنی ۱۹ شهریور ماه رونمایی گردید. قرار گرفتن این مورد در صدر اخبار طی کمتر از دو هفته گذشته از آن جهت که شرکت اپل تلاش کرده است تا بیشترین قابلیت ها را در طراحی و ساخت این تلفن همراه به کار گیرد موضوعی طبیعی است. اما با عنایت به ممنوعیت واردات آیفون های سری ۱۴و بالاتر به ایران و ورود قاچاقی یا مسافری این گوشی به کشور که سبب افزایش قیمت آن در ایران نسبت به قیمت مصوب جهانی این گوشی می شود؛ پیگیری اخبار تولید سری های جدید آیفون همچون آیفون ۱۶ و بالا گرفتن بحث های تخصصی در رابطه با تک تک امکانات آن تا این اندازه در ایران کمی عجیب است.
هرچند نمی توان امکانات خوب گوشیهای برند اپل را زیرسوال برد، اما به نظر می آید فارغ از امکاناتِ خوبی که این گوشی عرضه کرده است، این میزان شوق برای خرید مدلهای تلفن همراهی که اغلب مواقع به علت ریجستر نشدن آنتن ندارد، فقط با اتصال به وای فای اینترنت دارد و تنها میتوان بعنوان یک دوربین حرفه ای از آن استفاده کرد، بیشتر از آن جهت شکل گرفته است که داشتن آیفون تبدیل به یک بِرَند برای بعضی از افراد شده است و حتی بیراه نیست اگر بگوییم برخی خویش را پایبند به مکتب «آیفونیسم» می دانند! آنهم در حالی که با همان مبلغی که برای یک گوشیِ ریجستر نشده و یا مدل قدیمی ترِ آیفون هزینه می کنند، این امکان برایشان وجود دارد که بالاترین مدل از یک برند تلفن همراه دیگر را خریداری کنند.
در این حوزه محمد رحیمی - جامعه شناس و استاد دانشگاه ـ در گفتگو با ایسنا نکاتی را مطرح کرده است که در ادامه می خوانید.
آقای دکتر! باوجود این که آیفون های سری ۱۳ به بعد در ایران ریجستر نشدند و این موضوع سبب افزایش قیمت عجیب و غریب این مدل از آیفون شد، اما بازهم افراد به دنبال خرید این نوع گوشی بودند. از طرفی آیفون های سری ۱۴ و ۱۵ هم که قیمت به نسبت کمتری از آیفون ۱۳ دارند هم طرفداران پر و پا قرص خویش را دارد که حتی با علم به ریجستر نشدن گوشی خویش را موظف به خرید آن می دانند. فکر می کنید علت این استقبال از این مدل گوشی با علم به عدم دسترسی به ساده ترین امکانات آن چیست؟
بنده میل فزآینده به تمایز را یکی از علت های اصلی استقبال از این مدل گوشی می دانم. تمایز (Distinction) یکی از ارزش های مهم نسل جدید جوانان جامعه ایرانیست. جوانانی که می خواهند متفاوت باشند، میخواهند مورد توجه قرار گیرند و این متفاوت بودن و مورد توجه قرار گرفتن را از راه نمادهای منزلتیِ لاکچری همچون آیفون نشان می دهند.
به تعبیر «بوردیو» انسان ها با کمیت و کیفیت، مصرف خودشان را تعریف می کنند و از این طریق تشخص می یابند. بخشی از جامعه ما به دنبال مصرف نمادین هستند و از این طریق می خواهند دیگر موقعیت های اقتصادی خویش را در همراهی با نوعی سلیقه متمایز و کمیاب به نمایش گذارند. تمایز یک مسأله اجتماعی است و در هر جامعه ای میتوان مصادیق آنرا یافت، اما زمانیکه معیارهای تمایز به سمت ارزش های مبتذل می رود نیازمند صدمه شناسی است. بعنوان مثال در جوامعی که به لحاظ فرهنگی توسعه یافته هستند تمایز از راه مطالعه، کارهای هنری، خلاقیت های فنی و... خویش را بروز می دهد، اما در جوامعی که به لحاظ فرهنگی کمتر توسعه یافته هستند، تمایز با نمادهای منزلتی همچون خودروی لاکچری، ویلای لاکچکری، ساعت و گوشی لاکچری و... نشان داده می شود. ازاین رو میخواهم بگویم تمایز با سرمایه اجتماعی و فرهنگی افراد و جوامع پیوند مستقیمی دارد.
اصلا چه چیزی افراد را به سمت برند اپل سوق می دهد درحالی که قیمت آن در ایران چند برابر قیمت عرضه شده جهانی است؟ فکر می کنید این به خاطر علم به برخی امکانات این گوشی است یا افراد به دنبال جلب توجه، قرار گرفتن در یک طبقه اجتماعی خاص، به اصطلاح برند باز بودن و... هستند؟
آن چه انتخاب های افراد را در زندگی روزمره تعیین می کند، سرمایه اجتماعی و فرهنگی آنهاست. هر چقدر سرمایه اجتماعی و فرهنگی افراد بالاتر باشد انتخاب های آنها فاخر و هر چقدر سرمایه اجتماعی و فرهنگی آنها پایین باشد به همان میزان، انتخاب های آنها مبتذل می شود. فرسودگی سرمایه اجتماعی و فرهنگی جامعه ایرانی در دهه های اخیر سبب گشته است تا گرایش به سبک زندگی لاکچری به شکل قابل توجهی افزایش یابد. نسل جدید جامعه ایرانی می خواهد به هر شکلی که شده خویش را مورد توجه دیگران قرار دهد و این در ارتباط با طبقه اجتماعی خاص نیست. در تمامی طبقات اجتماعی این مسأله نمود دارد. در گذشته با عنایت به محدود بودن تکنولوژی، تنها طبقات اجتماعی بالا، دسترسی به تلفن همراه داشتند و طبقات پایین و حتی متوسط جامعه امکان برخورداری از تلفن همراه را نداشتند. این گروه از افراد این را پذیرفته بودند که این امکانات متعلق به طبقه اجتماعی خاص است و آنها امکان دسترسی به آنرا ندارند. اما امروزه با عنایت به گسترش روزافزون تکنولوژی و تبلیغات وسیع رسانه ای، افراد به هر نحوی که شده تمایل دارند تا از به روز ترین تکنولوژی ها برخودار شوند.
با توجه به قیمت بالای گوشیها و حتی سایر محصولات اپل، برخی وام می گیرند که بتوانند این برند را تهیه کنند و یا حتی در مواردی این گوشی هیچ تناسبی با سایر ابعاد زندگی افراد ندارد ولی میبینیم که مشتاقانه دنبال خرید آن هستند. آیا اپل داشتن در ایران تبدیل به یک ارزش شده است؟ آنهم در حالی که بعضی از کسانی که محصولات این برند را به دست می گیرند معتقدند: «اصلا اینجوری بقیه با یک چشم دیگه بهمون نگاه می کنن!» یا افراد به دنبال این هستند که با محصولات آیفون خویش را در طبقه اجتماعی دیگری نشان دهند که به آن تعلق ندارند؟
آن چه باید به آن توجه داشته باشیم گرایش به ارزش های مادی و در مقابل بی اهمیت شدن ارزش های معنوی در بین نسل جدید جامعه است. اشتیاق روزافزون نسل جدید به سمت ارزش های مادی و تفاخر با کالاهای لوکس را میتوان همچون تغییرات اجتماعی _ فرهنگی یک دهه اخیر جامعه ایران نام برد. نسلی که ارزش های والدین خود همچون ریاضت و سخت کوشی، قناعت، صبوری، کم توقع بودن و ارزش هایی از این قبیل را بی مفهوم می داند و سیری ناپذیر است و می خواهد آن چه را که دلش می خواهد، در کوتاه ترین زمان ممکن به دست آورد.
آن چه که نیازمند صدمه شناسی است اینست که جامعه به ارزش های مادی بیش تر از ارزش های معنوی اهمیت می دهد. زمانیکه جوانان زندگی همراه با مشقت یک استاد دانشگاه، یک معلم، هنرمند و... را می بینند و با یک بازاری و سرمایه دار که امکان دارد تحصیلات مقدماتی را هم نگذرانده باشد مقایسه می کنند، ارزش های معنوی برایشان بی اهمیت می شود و می کوشند با ارزش های مادی خویش را از دیگران متمایز کند. این گروه از جوانان در دو گانه علم بهتر است یا ثروت بدون شک گزینه دوم را دنبال می کنند.
به طور کلی فکر می کنید چرا میل به خرید از برندها در جامعه ایرانی در حال افزایش است؟ در این شرایط تا چه اندازه کیفیت و تا چه اندازه فقط یک "اسم" سبب خرید کالاهایی می شود که گاهی توجیح مصرف ندارند؟
به عقیده بنده مصرف گرایی یکی از خصوصیت های بارز جامعه ی ایرانیست. فرهنگی در جامعه رایج یافته که همه را به سمت مصرف سوق داده و این مصرف منبعث از نیازهای کاذب است. جامعه مصرفی به تعبیر «بودریار» هر آن چه که در اطراف خود می بیند، چه نیاز داشته باشد یا نه می خواهد به دست بیاورد. انسان ها در جامعه مصرفی هویت خویش را با «اشیاء» به دیگران معرفی می کنند. امروزه ما با اشیاء اطرافمان خویش را معرفی می نماییم، از راه اشیاء ارتباط برقرار می نماییم و زیر سلطه اشیاء نفس می کشیم. در این جامعه، مصرف به شکلی ارزش تبدیل می شود و اشخاصی که بیش تر مصرف می کنند، بیش تر مورد توجه هستند. ازاین رو آن چه که گروه زیادی از افراد را به سمت برند اپل سوق می دهد نه کیفیت و امکانات آن، بلکه تفاخر با نام این برند است.
منبع: newcctv.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب