کشف اسرار منظومه شمسی اولیه در قدیمی ترین شهاب سنگ جهان
مداربسته: گروهی از پژوهشگران استرالیایی معتقدند که در قدیمی ترین شهاب سنگ جهان می توان اطلاعات جدیدی را در مورد منظومه شمسی اولیه پیدا کرد.
به گزارش مداربسته به نقل از ایسنا و به نقل از دیلی میل، قدمت قدیمی ترین شهاب سنگی که تا حالا پیدا شده است، تقریباً به ۴.۶ میلیارد سال پیش و زمانی می رسد که زمین حتی وجود نداشت. حالا، این سنگ فضایی موسوم به «Erg Chech 002» یا «EC 002» درحال ارائه دادن اطلاعات جدیدی پیرامون ظاهر اولیه منظومه شمسی ما است و افشاگری های آن چیزی نیستند که دانشمندان انتظار داشتند.
گروهی از پژوهشگران استرالیایی می گویند پژوهش جدید آنها، دقت نحوه محاسبه کردن سن شهاب سنگ ها را زیر سؤال می برد و نشان میدهد که سن تعدادی از آنها ممکنست به اندازه ای که پیش تر تصور می شد، نباشد.
دلیل آنها این است که دریافتند EC 002 مقدار بیشتری ایزوتوپ رادیواکتیو «آلومینیوم-۲۶»(26Al) را نسبت به سایر شهاب سنگ های باستانی موسوم به «آکندریت»(Achondrite) با سن مشابه خود دارد.
موضوع مطرح شده توسط پژوهشگران استرالیایی مهم است؛ برای اینکه این نظریه را به چالش می کشد که توزیع آلومینیوم-۲۶ در سراسر منظومه شمسی اولیه بطور مساوی بوده است. تصور می شود که آلومینیوم-۲۶، منبع گرما برای عناصر سازنده سیارات بوده است.
کارشناسان، سن شهاب سنگ ها را بر طبق میزان آلومینیوم-۲۶ موجود در آنها هنگام ایجاد تخمین می زنند، اما اگر همانطور که این پژوهش جدید نشان می دهد، ایزوتوپ در سراسر منظومه شمسی اولیه بطور نامساوی توزیع شده باشد، نمی توان اعتماد کرد که نشانه دقیقی را در مورد قدمت یک سنگ فضایی یا نقشی که در ایجاد سیاره ایفا کرده است، عرضه نماید.
این در تضاد با پژوهش های پیشین است که نشان داده اند آلومینیوم-۲۶ در پیشبرد تشکیل شدن سیاراتی مانند زمین، بطور مساوی توزیع شده بود.
این نظریه مطرح شده که منظومه شمسی ما حدود ۴.۵ میلیارد سال پیش، از یک ابر میان ستاره ای درحال فروپاشی شکل گرفته که احتمالاً قسمتی از یک سحابی بسیار بزرگتر بوده است. دانشمندان معتقدند فروپاشی ابر میان ستاره ای ممکنست در اثر موج ضربه ای یک ابرنواختر یا ستاره درحال انفجار به وجود آمده باشد که به نوبه خود منجر به ایجاد یک سحابی خورشیدی شد و یک قرص چرخان از موادی پدید آورد که منظومه شمسی از آن سرچشمه گرفت.
آلومینیوم-۲۶ در آن زمان یک عنصر حیاتی بود، برای اینکه گرمای کافی را بوسیله واپاشی رادیواکتیو برای تولید اجرام سیاره ای با لایه های داخلی فراهم می کرد. همچنین، این عنصر به خشک شدن سیارات کوچک اولیه کمک کرد تا سیارات سنگی و کم آب تولید شوند.
باتوجه به عمر بسیار کوتاه آلومینیوم-۲۶ که حدود ۷۷۰ هزار سال است، دانشمندان معتقدند که این ماده احتمالاً اندکی قبل از متراکم شدن نخستین ماده جامد در منظومه شمسی، در قرص سیاره ساز اطراف خورشید جوان ادغام شده است. بنابراین، وجود آن در سنگ فضایی EC 002، فرصتی را جهت بررسی بیشتر نحوه توزیع اولیه ایزوتوپ قبل از تشکیل شدن زمین فراهم می آورد.
اینکه آیا ایزوتوپ بطور مساوی در سراسر منظومه شمسی اولیه توزیع شده یا خیر، در تعیین کردن سن شهاب سنگ ها مهم می باشد. پژوهشگران «دانشگاه ملی استرالیا»(ANU) به سرپرستی «اوجنی کرستیانیوف»(Evgenii Krestianinov)، EC 002 را تجزیه وتحلیل کردند و سن ایزوتوپ سرب آنرا حدود ۴.۵۶۶ میلیارد سال تشخیص دادند.
آنها این یافته را با داده های موجود در مورد این شهاب سنگ ترکیب کردند و آنرا با سایر شهاب سنگ های بسیار قدیمی مورد مقایسه قرار دادند. پژوهشگران در این پروژه نشان دادند که توزیع آلومینیوم-۲۶ در سحابی خورشیدی اولیه، نامساوی بوده است.
به همین دلیل، آنها گفتند که مطالعات زمان شناسی شهاب سنگ ها باید محتاطانه باشد و یک رویکرد کلی برای تاریخ یابی با ایزوتوپ های کوتاه مدت اتخاذ شود که توزیع نابرابر آنها را نشان میدهد.
پژوهشگران خاطرنشان کردند که این امر به افزایش دقت و قابلیت اطمینان در تعیین کردن سن شهاب سنگ ها و مواد سیاره ای کمک می نماید.
این شهاب سنگ که در سال ۲۰۲۰ کشف شد، عمدتاً از سنگ آتشفشانی تشکیل شده و کارشناسان معتقدند که از پوسته یک سیاره اولیه آمده است. یک پژوهش که پیش تر انجام شد، نشان داد که این سنگ زمانی گدازه مایع بوده، اما طی ۱۰۰ هزار سال سرد و جامد شده و به قطعه ای به وزن ۷۰ پوند تبدیل گشته که در نهایت به سیاره ما راه یافته است.
پژوهشگران گفتند: هیچ سیارکی با خاصیت های مشابه پیدا نشده که نشان بدهد پیش سیاره ای که از آن سرچشمه گرفته، از آن زمان با تبدیل شدن به بخشهایی از اجرام بزرگتر ناپدید شده یا بسادگی نابود شده است.
در بین قدیمی ترین آکندریت هایی که پیش تر یافت شده اند، می توان به «NWA ۱۱۱۱۹۴۲» با قدمت حدود ۴.۵۶۵ میلیارد سال و «Asuka ۸۸۱۳۹۴۲۷» با قدمت ۴.۵۶۴ میلیارد سال اشاره نمود.
این پژوهش در مجله «Nature Communications» به چاپ رسید.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب